آثار تازش اعراب بر سغد وسغدیان

  اولین زمان ترجمه متون مسیحی به زبان سغدی، به تاریخ نخستین مهاجرتهای نستوریان مسیحی از ایران به آسیای میانه مربوط می­باشد، که در دوران سلطنت یزدگرد دوم ساسانی، در 457-438م اتفاق افتاد، این متون سغدی مسیحی در واقع گواهی بر فعالیتهای موفقیت­آمیز مبلغین مسیحی نستوری در این سرزمین­ها می­تواند باشد (زرشناس: 1381، 10)، (Dresden: 1983, 1225). این دست­نوشته ها ، گونه ای ادبیات ترجمه­ا ی می­باشند، که در آنها مترجمان مسیحی به ترجمه واژه به واژه از زبان سریانی به سغدی پرداخته­ا ند، بگونه ­ای که در بیان مطالب به اصل سریانی متن پایبند مانده ­اند، برای همین ترجمه­ های آنان، فاقد ابتکار و ارزش ادبی می­باشد، و همچنین از آنجا که مخاطبان ایشان نیز برخلاف مبلغین مانوی، مردمانی عادی و کم­ سواد بوده اند برای زبان بکار رفته در این متون غالباً از اصطلاح عامیانه استفاده می­شود (زرشناس: 1376، 112-98)، (Dresden: 1983, 1227).   اما نکته مثبت دربارۀ این متون اینست که، از آنجا که از اصل سریانی ترجمه شده­ا ند، یا اینکه از روی نسخه­ه ای متناظر در زبان سریانی و گاه یونانی که هویت مشخصی دارند، برگردان آنها صورت گرفته است، تجزیه و تحلیل این متون، آسانتر می­باشد، زیرا با شناسایی متون سریانی­ای که این ترجمه ها از روی آنها صورت گرفته پی­بردن به محتوای سغدی آنها راحت­تر می­باشد، این آثار که در سده­ها ی 10-6م پدید آمده ­اند از لحاظ محتوی شامل قطعاتی از انجیل­های متی، لوقا، یوحنا، داستان پیامبران و آباء کلیسا، زندگی شهدا و قدیسانی مانند جورج مقدس، سرودهای نیایشی، موعظه ­ها، کلمات قصار، مزامیر، تفسیرها و اشعار و همچنین بخش­هایی از داستان ایوب و دانیال نبی می­باشند (ابوالقاسمی:1380، 103)، (قریب: 1394، 44 آثار تازش اعراب بر سغد وسغدیان...ادامه مطلب

  از آنجا که خاستگاه دین زرتشتی، آسیای میانه و به احتمال زیاد نواحی خوارزم و یا بلخ می­باشد، که از همسایگان دیرین سغد به­شمار می­روند، برای همین گمان می­رود که دین غالب در میان مردم بومی سغد دین زرتشتی بوده است، برای همین کشفیات باستان­شناسی این منطقه که رنگ بومی دینی دارند با توجه به مطالب آمده در اوستا تعبیر می­شوند، مانند مجسمه ­هایی از زنان، که به مقدار زیاد در این نواحی کشف شده است، آنها را پیکرنگاره­ای از ایزدبانو آناهیتا تعبیر می­کنند و نیز شیوه خاکسپاری مردگان، در استودانها و خمها، که پس از پاک کردن گوشت از استخوانها صورت می­گرفته، را دلیل بر وجود باور زرتشتی در این منطقه می­دانند، اگرچه با آداب و رسوم و ضمائمی همراه بوده که نشان از وجود باورهای محلی و نیز پیش از زرتشتی در این مناطق را می­دهد. برای مثال: تصاویر منقوش بر روی این استودانها، مغایر با آموزه­های دین زرتشتی می­باشد زیرا صحنه­ های سوگواری برای مردگان و نیز تصاویر زنانی که در حال رقص برای درگذشتگان هستند بخصوص مراسم شیون و زاری آن مورد نکوهش دین زرتشتی می­باشد که البته با نوع آئین کفن و دفن مورد تأیید این دین تلفیق یافته است، احتمالاً باید آمیزه­ای باشد از اعمال ماقبل زرتشتی یا باورها و مناسک و آداب و رسوم بومی و محلی مردمان استپ با آئین­های دین بهی که دلیل این امتزاج را می­توان نتیجه فقدان اشکال سازمان یافته­ای ا آثار تازش اعراب بر سغد وسغدیان...ادامه مطلب

تحت تأثیر فشار هجوم اعراب بر سرزمین اصلی سغد، موج مهاجرت دیگری به طرف شهرهای مرزی چین بصورت حرکتهای دسته جمعی متعددی انجام گرفت که نتیجه آن برای سرزمین اصلی، آن بود که، همانگونه که سغد از ساکنان بومی­ اش خالی می­شد اقوام ترک بتدریج جای آنان را می­گرفتند (فرامکین: 1372، 63). این مهاجران در مناطقی که به آنها کوچ کرده بودند دست به فعالیت­های مختلفی زدند، مثلاً در اردوس (Ordos) که مرز میان استپهای آسیای میانه و چین می­باشد دست به پرورش اسب به­ منظور ازدیاد نسل و سپس فروش آنها زدند که البته ریاست این مهاجرنشینان در سال 8م بدست شش سغدی انجام می­گرفت که برتمامی ساکنان چه سغدی، چه ترک و چینی فرمانروایی داشتند. (delavaissiere: 2004, 4)، (Pulleybank: 1952, 331-334)، (Klyashtronyỉ: 1940, 78-101).   از مدارک بدست آمده از تورفان فهمیده می­شود که در قرن 8 م از سی­ وپنج فعالیت بازرگانی­ ای که در تورفان انجام می­شده ، بیست و نه تای آن در دست سغدیان بوده به­ گونه­ای که کاروان­های ایشان تا علیای مغولستان در رفت­ وآمد بوده­ اند. از مفاد قراردادهای خریدو فروش و ثبت دعاوی و فهرست سرشماری یافت شده در این ناحیه درمی­­یابیم که سغدیان  علاوه بر بازرگانی، نقش مهمی را درتمام جنبه­ های زندگی اجتماعی وسیاسی این واحه­ ها یعنی، در امپراتوری ایغوران، ایفاء می­کردند. از همه این نقشها نمایانتر، ایجاد سیاست بی­طرفی آثار تازش اعراب بر سغد وسغدیان...ادامه مطلب

  اولین زمان ترجمه متون مسیحی به زبان سغدی، به تاریخ نخستین مهاجرتهای نستوریان مسیحی از ایران به آسیای میانه مربوط می­باشد، که در دوران سلطنت یزدگرد دوم ساسانی، در 457-438م اتفاق افتاد، این متون سغدی مسیحی در واقع گواهی بر فعالیتهای موفقیت­آمیز مبلغین مسیحی نستوری در این سرزمین­ها می­تواند باشد (زرشناس: 1381، 10)، (Dresden: 1983, 1225). این دست­نوشته ها ، گونه ای ادبیات ترجمه­ا ی می­باشند، که در آنها مترجمان مسیحی به ترجمه واژه به واژه از زبان سریانی به سغدی پرداخته­ا ند، بگونه ­ای که در بیان مطالب به اصل سریانی متن پایبند مانده ­اند، برای همین ترجمه­ های آنان، فاقد ابتکار و ارزش ادبی می­باشد، و همچنین از آنجا که مخاطبان ایشان نیز برخلاف مبلغین مانوی، مردمانی عادی و کم­ سواد بوده اند برای زبان بکار رفته در این متون غالباً از اصطلاح عامیانه استفاده می­شود (زرشناس: 1376، 112-98)، (Dresden: 1983, 1227).   اما نکته مثبت دربارۀ این متون اینست که، از آنجا که از اصل سریانی ترجمه شده­ا ند، یا اینکه از روی نسخه­ه ای متناظر در زبان سریانی و گاه یونانی که هویت مشخصی دارند، برگردان آنها صورت گرفته است، تجزیه و تحلیل این متون، آسانتر می­باشد، زیرا با شناسایی متون سریانی­ای که این ترجمه ها از روی آنها صورت گرفته پی­بردن به محتوای سغدی آنها راحت­تر می­باشد، این آثار که در سده­ها ی 10-6م پدید آمد آثار تازش اعراب بر سغد وسغدیان...ادامه مطلب

در  ادیان  دستورات  گونانونی در باره  باید ها و نبایدها و چیزهای حلال و حرام مشاهده می شود برای مثا ل در آئین زرتشتی علاوه بر اینکه بر اندیشه نیک ، گفتارنیک و کردار نیک تاکید فراوانی می شود اما دستورات پرهیز و قواعد  بسیاری از دید بهداشتی برای دوری از آلودگیها در آن وجود دارد که برای آگاهی بیشتر درباره آنها  علاوه بر اوستا و بویژه وندیداد می توان به کتاب شایست و نشایست رجوع نمود . در دین یهودی نیز به ویژه در تورات  دستورات مشابهی همچون دین زرتشتی در این خصوص مشاهده می شود و لی عمده تفاوت این دو در این است که د ین زرتشتی  در خصوص خوراک ها دستوراتی مبنی بر حلال یا حرام بودن آنها ندارد مگر در صورت کثیف بودن آنها.در صورتی که در دین یهودی  در سفر لاویان 11فهرستی از حیوانات و موجودات حلال گوشت یا حرام گوشت در آن دیده میشود ودر دین اسلام نیز در خصوص حلال و حرام بودن آشامیدنی هایی همچون شراب سخنانی ذکر شده و در احادیث تنبیهات سختی (80 ضربه شلاق ) برای آندر نظر گرفته شده و مانند دین یهودی نیز خوردن برخی از گوشتها حرام دانسته شده است رجوع شود سور ه های مائده و انعام و غافر و... اما درآئین مسیحیت تناول و آشامیدن هیچ خوراکی حرام و ناروا ندانسته نشده  بلکه تاکید خود را بر روی فکر و اندیشه انسانی متمرکز می گرداند هچنانکه عیسی  در جواب فریسیان و کاتبان چون دیدند که شاگردان او با دست های نا شسته غ آثار تازش اعراب بر سغد وسغدیان...ادامه مطلب

در جای جای انجیل  هماره نه تنها به ایاتی مبنی بر نفی خشونت ، بلکه محبت کردن به دیگران حتی دشمنان ، بر می خوریم که برای روشن ترشدن موضوع نمونه هایی از این آیات ارائه می شود  که برای حسن کلام یاد آور این سخن زرتشت در گاتاها می باشد که می گوید ( باخرد خویش بسنچید) در انجیل یوحنا  3 :  16 امده :زیرا خدا جهان را آنقدر محبت کرد که پسر یگانه خود را داد تا هر‌که به او ایمان آوَرَد هلاک نگردد، بلکه حیات جاویدان یابد.17زیرا خدا پسر را به جهان نفرستاد تا جهانیان را محکوم کند، بلکه فرستاد تا به‌‌واسطه او نجات یابند. ونیز در متی  44:5-48 و لوقا 27-36 آمده : دشمنان خودرا محبت نمایید وبرای آنان که به شما آزار می رسانند دعای خیر کنید ، تا پدر خود را که در آسمان است فرزندان باشید زیرا او آفتاب خود را بر بدان و نیکان می تاباند  وباران خود را بر پارسایان و بدکاران می باراند.اگر تنها آنانرا محبت کنید که شمارامحبت می کنند چه پاداشی خواهید داشت؟..... پس شما کامل باشید همانگونه که پدر آسمانی شما کامل است ونیز در متی 26: 51-53 در ماجرای گرفتار شدن عیسی آمده: دراین هنگام یکی از همراهان عیسی دست به شمشیر برده و ضربه ای به خدمتکار کاهن اعظم زد و گوشش را برید اما عیسی به اوفرمود شمشیر خویش را در نیام کن زیرا هرکه شمشیر کشد به شمشیر نیز کشته شود   و همچنین درلوقا  3 : 14 می خوانیم که :سربازان نیز از او پرسیدن آثار تازش اعراب بر سغد وسغدیان...ادامه مطلب

  دین مسیحی پس از آنکه بهرام دوم در سال 248م سغد و خوارزم را زیر سلطه ساسانیان درآورد وارد ورارودان  شد و سپس هنگامیکه حرکت دسته جمعی مسیحیانی که پیرو کلیسای نستوری بودند به­ سوی شرق، به علت آزار شاپور ساسانی در قرن 4م شتاب بیشتری گرفت، دارای نفوذ و آثار تازش اعراب بر سغد وسغدیان...ادامه مطلب

  تشابها تی که در یک یا چند نماد در دو آئین کاملا متفاوت از هم  به چشم می خورد  گاه این تصور را القا می نماید که باید یکی از این  دو نماد بر گرفته از آن آئینی باشد که از لحاظ زمانی  زودتر به منصه ظهور رسیده است . از جمله مهمترین این   مشابهت دادن ها آثار تازش اعراب بر سغد وسغدیان...ادامه مطلب

  دین مانی همزمان با مسیحیت در زمان فتوحات بهرام دوم در 284م درماوراءالنهر و سپس کوچ مانویان در 3م در پی آزاری که شاپور ساسانی بر مانویان روا نمود در این نواحی رسوخ کرد و سپس بسط و گسترش یافت، مانویان که ابتدا بیشتر به سغد مهاجرت نمودند پس از فراگیر آثار تازش اعراب بر سغد وسغدیان...ادامه مطلب

  از آنجا که خاستگاه دین زرتشتی، آسیای میانه و به احتمال زیاد نواحی خوارزم و یا بلخ می­باشد، که از همسایگان دیرین سغد به­شمار می­روند، برای همین گمان می­رود که دین غالب در میان مردم بومی سغد دین زرتشتی بوده است، برای همین کشفیات باستان­شناسی این منط آثار تازش اعراب بر سغد وسغدیان...ادامه مطلب